بازاریابی ویروسی چیست و چگونه اجرا می‌شود؟

بازاریابی ویروسی چیست؟ از زمانی که ویروس کرونا منتشر شد، همه ما از ویروس و ویروسی شدن فراری هستیم و دل خوشی از آن‌ها نداریم. اما اگر شما هم مانند من اولین‌بار که نام این روش بازاریابی را شنیدید، تصور کردید که به شیوه‌ای از بازاریابی دیجیتال می‌گویند که برای ما مضر و یا مخرب است، سخت در اشتباه‌اید! زیرا بازاریابی ویروسی برخلاف تصوری که از نامش می‌شود، یکی از بهترین روش های دیجیتال مارکتینگ است که می‌تواند نام برند شما را مانند یک ویروس در میان مردم پخش کند و بر سر زبان‌ها بیندازد. شیوه گسترش تبلیغات در وایرال مارکتینگ بسیار شبیه به پخش شدن ویروس کرونا در میان ما است. با این تقاوت که این ویروس چیزی جز یک محتوا نیست. اگر علاقه‌مندید که با بازاریابی ویروسی و مزایای آن آشنا شوید و بدانید منظور از محتوای ویروسی چیست با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.

بازاریابی ویروسی چیست و به چه محتوایی ویروسی می‌گویند؟

بازاریابی ویروسی یا همان وایرال مارکتینگ (به انگلیسی: Viral Marketing) به یکی از تاکتیک های دیجیتال مارکتینگ می‌گویند که برپایه تشویق مخاطبان به اشتراک‌گذاری محتوای مورد نظرمان با دیگران عمل می‌کند. ویروس‌ها زندگی جالبی دارند و از آنجایی که این روزها زندگی همه ما تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفته است، کم و بیش با شیوه عملکرد آن‌ها آشنا شده‌ایم.

ویروس‌ها برای ادامه حیات به بستری مناسب برای تغذیه و درنهایت تکثیر در میان قربانیان خود نیاز دارند. ویروسی که ما در دنیای دیجیتال مارکتینگ طراحی می‌کنیم از جنس محتوا است که به آن محتوای ویروسی (به انگلیسی: Viral content) می‌گویند. محتوای ویروسی برای زنده ماندن نیاز به اینترنت دارد و بهترین محیط برای تکثیر و گسترش آن شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، تیک‌تاک و… می‌باشد.

بازاریابی ویروسی در ایران هم‌زمان با استقبال مردم از شبکه‌های اجتماعی توانست نقش پررنگ‌تری در فرآیند‌های بازاریابی بازی کند. این روزها در شبکه های اجتماعی شاهد چالش‌ها، ویدئوها و موضوعات مختلفی هستیم که با سرعت نور در سرتاسر جهان پخش و یا اصطلاحا ترند می‌شوند و توجه مخاطبین زیادی را به خود جلب می‌کنند که همه مثال هایی از بازاریابی ویروسی هستند.

چرا بازاریابی ویروسی در شبکه های اجتماعی تاثیر بیشتری دارد؟

شبکه های اجتماعی به دلیل سرعت و سهولتی که در اشتراک‌گذاری محتوا دارند، به بهترین مکان برای پیاده‌سازی بازاریابی ویروسی اینترنتی تبدیل شده‌اند. برای پیاده‌سازی این روش باید دانش کافی در مورد علاقه مخاطب، رویدادها، روانشناسی افراد و… داشته باشید

البته نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که بخشی از موفقیت در فرایند بازاریابی ویروسی وابسته به شانس است! پس اگر اصول بازاریابی ویروسی را به درستی اجرا کنید و مقداری شانس با شما یار باشد، ممکن است تبلیغات و محتوای شما هزاران و یا حتی میلیون‌ها بار توسط کاربران به اشتراک گذاشته شوند

همین دلیل است که بسیاری از کسب‌وکارها با وجود شکست در پیاده سازی کمپین‌های بازاریابی ویروسی همچنان از اجرای این روش ناامید نمی‌شوند! زیرا آن‌ها می‌دانند در صورتی که یکی از کمپین‌های آن‌ها موفق شود، می‌توانند افزایش شهرت برند و فروشی بی‌سابقه را تجربه کنند.

اگر نمی‌دانید منظور از بازاریابی در شبکه های اجتماعی یا همان سوشال مارکتینگ چیست، پیش از مطالعه ادامه این مطلب از شما دعوت می‌کنم که مقاله زیر را بخوانید!

چگونه یک محتوای ویروسی بسازیم؟

حال که با تعریف بازاریابی ویروسی آشنا شدید و دیدید منظور از بازاریابی ویروسی چیست، شاید این سوال ذهن شما را مشغول کرده باشد که چگونه یک محتوای ویروسی بسازیم و دقیقا از چه نوع فرمتی استفاده کنیم تا به صورت ویروسی عمل کند؟

محتوای اینگونه تبلیغات می‌تواند یک ویدئوی طنز یک دقیقه‌ای، یک مقاله جالب، یک تصویر آموزشی و یا حتی یک صوت باشد. پس محتوای ویروسی می‌تواند در قالب هر یک از فرمت‌های محتوایی در میان مخاطبان شما منتشر شوند و فرقی نمی‌کند چه فرمتی دارد. این فرمت محتوا نیست که آن را ویروسی می‌کند بلکه پیام و موضوع آن است که باعث می‌شود در میان مردم پخش شود.

پیام یک محتوای ویروسی را باید به گونه‌ای طراحی کنید که مخاطبتان را تشویق کند که آن را با سایر دوستان و یا همکاران خود به اشتراک بگذارد. هر چه تعداد افرادی که محتوای ویروسی شما را منتشر می‌کنند بیش‌تر باشد، پیام شما ویروسی‌تر و تاثیرش بیشتر خواهد بود.

معمولا اکثر افراد را می‌توان به کمک عوامل احساسی مشخصی که به آن‌ها انگیزاننده می‌گویند، به انجام کاری ترغیب کرد. یکی از تکنیک‌های بازاریابی ویروسی استفاده از انگیزنده‌هایی است که مخاطب را ناخودآگاه به انتشار محتوا تشویق می‌کند.

برای مثال می‌بینید که این روزها پیام‌های زیادی با موضوع درمان کرونا و یا پیشگیری از ابتلای به آن دست به دست در حال به اشتراک‌گذاری در شبکه‌های اجتماعی است. دلیل این موضوع این است که چنین محتواهایی مربوط به سلامتی می‌شود و ما به خاطر داشتن حس انسان دوستی ناخودآگاه آن‌ها را با عزیزان خود به اشتراک می‌گذاریم.

مزایا و معایب بازاریابی ویروسی چیست؟

نوبتی هم که باشد نوبت بررسی مزایا و معایب بازاریابی ویروسی است. بسیاری از افراد متخصص در زمینه دیجیتال مارکتینگ باور دارند که استفاده از بازاریابی ویروسی مانند یک شمشیر دو لبه است. زیرا در بازاریابی ویروسی برخلاف سایر روش‌های مورد استفاده در دیجیتال مارکتینگ نمی‌توان نتایج مشخصی را برای کمپین طراحی شده پیش‌بینی کرد.

به عبارتی دیگر این روش در مقایسه با سایر روش‌های بازاریابی عدم قطعیت بیشتری دارد. دلیل این اتفاق این است که مهمترین اقدام برای رسیدن به موفقیت که همان اشتراک گذاری و گسترش پیام است برعهده کاربران است. بنابراین اگر به هر دلیلی مخاطب‌ محتوای شما را منتشر نکنند، کمپین ویروسی شما با شکست روبه‌رو می‌شود.

این موضوع ممکن است به دلایل بسیار زیادی رخ دهد که از جمله مهمترین دلایل آن را می‌توان طراحی نامناسب پیام محتوا، تفسیر اشتباه مخاطب، عدم سازگاری محتوا با فرهنگ مخاطب، انتشار محتوا در زمان نامناسب و… دانست. یکی دیگر از مشکلات بازاریابی ویروسی عدم امکان ارزیابی میزان رشد و اثرگذاری آن به صورت دقیق است. یعنی در بازاریابی ویروسی شما قادر به اندازه‌گیری کمی سنجه‌های بازاریابی نخواهید بود.

با صرف نظر از معایب بازاریابی ویروسی باید گفت این روش بازاریابی همچنان ارزش بکارگیری را دارد. زیرا اگر همه چیز به خوبی پیش رود، نتایج آن می‌تواند در وضعیت فروش و شهرت برند شما معجزه کند. حالا که با معایب بازاریابی ویروسی آشنا شدید اجازه دهید تا شما را با مهمترین مزایای آن آشنا کنیم.

بازاریابی ویروسی هزینه بسیار پایینی دارد

اصلی‌ترین کاربرد بازاریابی ویروسی کاهش هزینه‌های مربوط به تبلیغات است. همانطور که اشاره کردیم در کمپین های بازاریابی ویروسی بخش قابل توجهی از کار بر عهده کاربران است. یعنی دیگر نیازی نیست برای انتشار، گسترش و رساندن پیام خود به گوش مخاطبین نگران باشید و هزینه‌های زیادی را صرف کنید. بلکه این خود مخاطب و مشتری شما است که تبلیغات و محتوای مورد نظرتان را تکثیر و منتشر می‌کند. چی بهتر از این؟

برای مثال تصور کنید که می‌خواهید برای تبلیغات از شبکه‌های تلویزیونی و یا بیلبوردهای تبلیغاتی استفاده کنید. استفاده از این روش‌ها علاوه بر اینکه هزینه‌های بسیار سرسام‌آوری را برای شما خواهند داشت، از اثرگذاری کمتری نسبت به تبلیغات ویروسی در اینستاگرام یا سایر شبکه‌های احتماعی برخوردارند. زیرا در این روش تبلیغات توسط خود مخاطب و با رضایت خودش منتشر می‌شود.

تبلیغات ویروسی ماندگاری زیادی دارند

تبلیغات در شبکه‌های تلویزیونی، سایت‌های تبلیغاتی و حتی بیلبوردهای تبلیغاتی دارای زمان انقضای مشخصی هستند. بنابراین کسب‌وکارهای مختلف برای دیده شدن و فراموش نشدن، دو راه بیشتر ندارند. اولین راه اختصاص بودجه اختصاصی برای تبلیغات به صورت مداوم و تمدید تبلیغات است که هزینه‌های بسیار زیادی را برای آن‌ها به همراه خواهد داشت.

اما دومین راه آن‌ها برای تبلیغات استفاده از کمپین‌های بازاریابی ویروسی است که نوعی بازاریابی درونگرا است. همانطور که اشاره شد با انتخاب این روش بازاریابی دیجیتال، علاوه بر اینکه در هزینه‌های خود صرفه‌جویی می‌کنید، زمان بیشتری در ذهن مخاطبان می‌مانید. زیرا معمولا محتواهای ویروسی هیچ تاریخ انقضا و محدودیتی ندارد و فقط از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند.

پتانسیل وایرال مارکتینگ بدون حد و مرز است

یکی دیگر از مزایای بازاریابی ویروسی نسبت به روش‌های بازاریابی سنتی، محدود نبودن آن به زمان و مکان خاصی است. مثلا یک فیلم ویروسی را در اینترنت در نظر بگیرید که توسط کاربران در حال اشتراک گذاری است. چنین محتوایی به راحتی امکان دستیابی به مخاطبان عظیم بین المللی را دارد. این درحالی است که اصلا نیازی نیست شما سرمایه‌گذاری و یا تلاش دیگری داشته باشید، البته به شرطی که محتوایتان جذابیت لازم را برای مخاطب داشته باشد. همانطور که می‌بینید پتانسیل اثرگذاری وایرال مارکتینگ به مراتب بیشتر از سایر روش‌های سنتی است.

بازاریابی ویروسی یک روش تهاجمی نیست

در بازاریابی ویروسی، تصمیم به مشارکت و به اشتراک گذاری محتوا همیشه به اختیار مخاطب است. بنابراین با استفاده از این روش حس و حال تبلیغ زدگی در آن‌ها تحریک نمی‌شود. مثلا تصور کنید که قصد دارید یک فیلم آموزشی را در سطح اینترنت در سایت‌هایی مثل YouTube یا Aparat مشاهده کنید، اما قبل از دیدن آن شما مجبور باشید یک تبلیغ چند ثانیه‌ای را مشاهده کنید.

معمولا اکثر افراد از اینگونه تبلیغات بیزار هستند و می‌خواهند هرچه زودتر آن را به پایان برسانند تا ویدئو مورد نظر خود را مشاهده کنند. اما در روش ویروسی مخاطب مجبور به مشاهده و یا تکثیر محتوای تبلیغاتی نخواهد بود و اینکار را با میل و اختیار خود انجام می‌دهد.

همچنین یکی دیگر از مزایای شگفت‌انگیز استفاده از بازاریابی ویروسی، بررسی تناسب محتوا توسط مخاطب است. یعنی مخاطب محتوای ویروسی شما را تنها با افرادی به اشتراک می‌گذارد که تصور می‌کند به آن نیاز دارند و یا برایشان جالب است. بنابراین احتمال مشاهده و اثرگذاری آن به مراتب نسب به سایر روش‌های بازاریابی افزایش می‌یابد.

نتیجه گیری

در این مطلب بررسی کردیم که بازاریابی ویروسی چیست و دیدیم که این تکنیک بازاریابی یک روش بسیار کم هزینه است که می‌تواند میزان آگاهی از برند و فروش محصولات را به صورت معجزه آسایی افزایش دهد. هزینه استفاده از این روش گاهی نزدیک به صفر است و شاید بسیاری از افراد به همین دلیل تصور کنند که این روش تنها برای کسب و کارهای کوچک مناسب است. اما در حقیقت بازاریابی ویروسی می‌تواند به همان اندازه برای برندهای بزرگ نیز کارآمد و مفید باشد.

به نظر شما چه عواملی را باید رعایت کنیم تا شانس موفقیتتان در بازاریابی ویروسی افزایش پیدا کند؟ یک نمونه موفق بازاریابی ویروسی در ایران با توجه به فرهنگ و رفتار ما باید از چه ویژگی‌هایی برخوردار باشد؟ خوشحال می‌شویم در بخش نظرات این مقاله نظرات خود را با ما و سایر مخاطبین کوکاس در میان بگذارید.